Kamienie, z których powstały miniatury – zjawy, zbierałem w miejscach magicznych (Masyw Ślęży, Łysiec, Jasna Góra, Trójgarb, Rudawy Janowickie, Góry Złote).

Niektóre z nich uważa się za „miejsca mocy”. Są to więc z pewnością kamienie apotropaiczne, czyli odpędzające zło.

Apotropaizm (magia obronna) leży u źródeł każdej twórczości. Dzisiaj broni nas przed głupotą, arogancją, chamstwem, intelektualnym bełkotem, zorganizowaną lub bezsensowną agresją. Czyli broni nas przed złymi duchami, klęskami i chorobami społecznymi. Niektórzy twierdzą, że wiara w amulety, jak zresztą cały apotropaizm, jest zaprzeczeniem zdrowego rozsądku. Tymczasem kamienie apotropaiczne budzą rozsądek z uśpienia przez samo potwierdzenie osobowości właściciela rozsądku, wiarę w siebie i w to, że wszystko dookoła takim jest jak nam się zdaje. Trzymając w ręku kamień – niekoniecznie zielony – nie wsiądziesz do byle jakiego pociągu. Staniesz się odporny na agitację. Nikt nie ukradnie ci duszy, chyba, że ukradnie ci kamień. A wtedy natychmiast spraw sobie nowy.

Gliptografie to próba odczytania naturalnych fresków spod powłok czasu. Ta graficzna rekonstrukcja to nie tylko performance – element pokazu – odwzorowanie przedmiotu. To również przewrotne, niemal serio zadane pytanie: czy to co podziwiamy w sztuce – kompozycję, kolory, piękno, „łamanie stereotypów”, „nowatorstwo ujęcia”, czy to wszystko nie było już dawno, kiedyś, zapisane. Czy tego wszystkiego już ktoś nie „namalował”? I to, jako punkt odniesienia, jest zapisane gdzieś w uniwersalnej pamięci.

Jacek M. Hohensee